1.ابغض العباد الی الله من کان ثوباه خیرا من عمله: أن تکون ثیابه ثیباب الأنبیاء و عمله عمل الجبّارین. (معنی) منفورترین بندگان نزد خداوند کسی است که لباسش از عملش بهتر باشد یعنی در لباس پیغمبران عمل ستمگران را داشته باشد.

2. اذا کان یوم القیامة نادی مناد من عمل عملا لغیر الله فلیطلب ثوابه ممّن عمله له. (معنی) روز قیامت منادی ندا دهد هرکس برای غیر خدا کاری انجام داده از همان پاداش را بگیرد.

3.تمام البرّ أن تعمل فی السّرّ عمل العلانیّة. (معنی) کمال نیکی هماهنگی عمل پنهانی با عمل اشکارا باشد.

4.ألسّرّ أفضل من العلانیة و العلانیة أفضل لمن اراد الإقتداء. (معنی) عمل نهان از آشکار برتر است و عمل آشکار برای پیروی دیگران برتر است.(1)

5.ألشّرک الخفیّ أن یعمل الرّجل لمکان الرّجل. (معنی) شرک خفّی (پنهان) آن است که کسی به خاطر دیگری عمل نیک کند.

6.للمراتی ثلاث علامات: ینشط اذا کان عند النّاس و یکسل اذا کان وحده و یحبّ أن یحمد فی جمیع أموره. (معنی) برای ریاکار سه نشانه باشد نزد مردم نشاط و سرور دارد در تنهایی گرفته باشد و دوست دارد مورد ستایش دیگران قرار گیرد.

7.من رأی بالله بغیر الله فقد بریء من الله. (معنی) هر کسی در امور خداوند برای دیگران ریا کند از خداوند دوری جسته است.

8.انّ الله تعالی حرّم الجنّة علی کلّ مرء. (معنی) خداوند بهشت را بر همه ریا کاران حرام کرده است.

(1) از آنجایی که انسان وقتی نهان خویش و عمل پنهانی را اصلاح نکرده باشد نمیتواند الگوی مناسبی برای پیروی دیگران قرار گیرد بنابراین اصلاح نهان برتر از اصلاح اشکار است.

1.من قتل عصفورا عبثا جاء یوم القیامة و له صراخ عند العرش یقول ربّ سل هذا فیم قتلنی فی غیر منفعة. (معنی) هر کس گنجشکی را بی جهت بکشد روز قیامت جهت شکایت حاضر شود که به چه سودی مرا به قتل رسانید.

2.من رحم و لو ذبیحة عصفور رحمة الله یوم القیامة. (معنی) هر کس به چیزی رحم کند گر چه سر بریدن گنجشک باشد مورد رحمت خداوند قرار گیرد.

3. ما من دابّة طائر و لا غیره یقتل به غیر حقّ الّا سیخاصمه یوم القیامة. (معنی) هر حیوانی -پرنده یا غیر آن- که بی دلیل کشته شود روز قیامت حق خواهی کند.

1. یمینک علی ما یصدّقک علیه صاحبک. (معنی) درباره چیزی سوگند یاد کن مصاحب تو ان را تصدیق کند.

2.انّما الحلف حنث أو ندم. (معنی) نتیجه قسم، شکسته شدن یا پشیمان شدن است.

3.من کان حالفا فلا یحلف الّا بالله. (معنی) هر که قسم باید خورد جز به خدا قسم نخورد.

4.أجرؤکم علی قسم الجدّ أجرؤکم علی النّار. (معنی) هر کس از شما در خوردن قسم جدی، جری تر است به جهنم نزدیک تر است.

5.ثلاثة لا ینظر الله الیهم یوم القیامة و لا یزکّیهم و لهم عذاب ألیم أشمط زان و عائل مستکبر و رجل جعل الله بضاعته لا یشتری الّا بیمینه و لا یبیع الّا بیمینه. (معنی) سه دسته اند که در روز رستاخیز خدا به سوی انها نمی نگرد و پاکشان نمی کند و عذابی دردناک دارند: پیر زناکار و فقیر متکبر و مردی که خدا را سرمایه خود کرده که چیزی بدون قسم نخرد و نفروشد.

6.الحلف منفقه للسّلعة ممحقة للبرکة. (معنی) قسم در معالمه، جنس را تمام و برکت را نابود میکند.

7.من حلف بغیر الله فقد أشرک. (معنی) هر که به غیر خدا قسم خورد مشرک است.

8.ألیمین الکاذبة منفقة للسّلعة ممحقة للکسب. (معنی) قسم دروغ، کالا را تلف کند و کسب را از میان ببرد.

9.ألیمین علی نّیة المستحلف. (معنی) قسم مربوط به نیّت قسم خور است.

10.لا تحلف بالله کاذبا و لا صادقا من غیر ضرورة و لا تجعل الله عرضة لیمینک فانّالله لا یرحم و لا یرعی من حلف باسمه کاذبا. (معنی) بی جهت به خدا راست یا دروغ قسم مخور و خدا را وسیله قسم خویش مکن که خدا کسی را که به نام وی به دروغ قسم خورد رحمت و رعایت نمیکند.

احادیث نهج الفصاحه(احادیث پیامبر اکرم (ص) ) مترجم: حجت الاسلام و المسلمین حسین ردایی آملی